کشکول چیست؟
کاربرد کشکول چیست؟
پیشینه تاریخی کشکول چیست؟
انواع کشکول و…
تمامی این موارد چیزهایی است که در زمان تهیه یک کشکول (kashkol) ممکن است به ذهن خریدار خطور کند.
تاریخچه کشکول چیست؟
ظروف زیبای کشکولی در اصل مربوط به فرقه هایی در زمان صفویه بود که درویش ها در مراسم و آیین ها از این کشکول ها استفاده می کردند.
البته کشکول ها به جز این یک وجه عاشورایی داشتند که در مراسم عزاداری عاشورا نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
اولین بار درویشهای جلالی که با دراویش هندی در ارتباط بودند قدیمی‌ترین کشکول ها را که از گیاه کوکو دو نفر در مجمع الجزایر ثقل تهیه شده بود ساخته شده بود وارد ایران کردند.
در زمان قاجار بر روی کشکول ها به جای ظرف غذا و یا برای کشیدن آب از چاه استفاده می کردند اغلب جنس کشکول ها در گذشته از گیاه و یا فلز بود
شکل ظاهری کشکول ها
اگر میوه درخت کوکو دومر را دیده باشید متوجه خواهید شد که کشکول ها از لحاظ فرم ظاهری شبیه این گیاه هستند.
بعداً هم که در نمونه های فلزی تولید شدند و شکل ظاهری همچنان حفظ خواهد شد.
در دوران صفویه سعی کردند تا تغییر و تحول در شکل کشکول ها ایجاد کنند برای این کار نقوش و تکنیک های تزئینی را برای ساخت و تزیین آن به کار بردند.
بعضاً برخی از آیات قرآنی روی آن حکاکی می کردند و برخی نیز با استفاده از هنر قلمزنی کتیبه های خطی را با خطوط ثلث نستعلیق و نسخ روی کشکول ها حکاکی می کردند.
به مرور زمان هم افراد با کشکول ها آشنایی پیدا کردند و متوجه شدند کشکول چیست و چه کاربردی دارد.
در ادامه شما را با انواع کشکول هایی که به مرور زمان و با پیشرفته بیشتری روبه‌رو بود آشنا خواهیم ساخت.
انواع کشکول
کشکول درویشی کشکول تزیینی
با پیشرفت روز افزون در ساخت ظروف استفاده از کشکول ها فقط برای دراویش کاربرد ندارد از آنها به عنوان ظروف تزیینی نیز می توان استفاده نمود.
کشکول های تزیینی نیز دارای انواع مختلف با متریال های مختلف می باشند.
کاربردهای کشکول
ظروف پذیرایی میوه خوری
کشکول شیرینی خوری
ظرف کشکول گزخوری
کشکول شکلات خوری
ظرف کشکول تنقلات
تزیینی
مناسب برای سفره عقد
ست کامل برای سفره هفت سین و شب یلدا
کشکول های تزیینی و کاربردی در ابعاد مختلف را به عنوان ظروف پذیرایی میتوان استفاده کرد.
از کشکول های بزرگتر به عنوان ظروف میوه و ظروف کوچک تر به عنوان شیرینی خوری و یا شکلات خوری می توان به کار برد.
انواع مدلهای کشکول چیست؟
مسی
فیروزه کوبی شده
خاتم کاری شده
میناکاری
پرداز
سفالی
لعابی
شیشه ای
نقره کوبی
چوبی
سنگی
سرامیکی
برنزی
برنجی
کریستالی
کشکول مسی
کشکول های مسی را جزء زیباترین کشکول ها می توان محسوب کرد.
چرا که از ورقهای مسی با ضخامت مناسب و در ابعاد مختلف برش داده شده و با دستگاه پرس و خمکاری می‌کند.
در مرحله بعد بدنه و کفی سطح کشکول را با چکش و به وسیله هنر دست استاد کار چکش کاری میکنند.
سپس برای عایق کاری به طرح کشکول را قلعه کاری میکنند و سپس پولیش میدهند.
سپس قسمت دستگیره و سایر قسمتهای اتصال دار با سوراخ کاری و پرچ مقاوم می کنند.
کشکول های مسی رسانایی فوق‌العاده‌ای دارند و در برابر خوردگی به خوبی مقاومت نشان می دهند.
همانطور که گفته شد از خاصیت چکش خواری خوبی در زمان تولید بهره می برند.
سنباده کاری سطح کشکول نیز از جمله مواردی است که برای تزئین سطح کشکول استفاده می‌شود و زیبایی آن را بیشتر خواهد کرد.
کشکول فیروزه کوبی چیست؟
در کشکول فیروزه کوبی ابتدا بدنه کشکول را از جنس مس و یا نقره بر اساس سلیقه خریدار تعیین میکنند.
و با مهارت استادکار در دستگاه خم و پرس ضخامت‌های قسمتهای مختلف تعیین می شود. چرا که اگر عملیات (نکرکاری) انجام نشود ظروف فیروزه کوبی استحکام خوبی نخواهد داشت.
بعد از زیرساخت مناسب سنگهای فیروزه روی سطح بدن چسبانده می‌شود.
طیف رنگهای فیروزه‌کوبی می تواند جذابیت بی نظیری را در مدل های مختلف کشکول ایجاد کند.
بعد از چسباندن سنگهای فیروزه کوبی شده آنها را مورد سائیدن قرار میدهند. تا بتواند سطح یکدست و منظمی را داشته باشند.
میناکاری کشکول چیست؟
ظروف کشکول مسی را ابتدا سطح شان را لعاب کاری میکنند.
سپس توسط استاد کار با رنگ های پودری عملیات نقاشی روی سطح کشکول را انجام میدهند.
که نقاشی مینا بسیار با دقت و ظرافت خاصی انجام می‌شود.
سپس ظرف را در کوره با دمای ۷۰۰ درجه می پزند. بعد روی آن را لعاب شفاف می کشند تا براق شود و مجدد میپزند.
در این مرحله کشکول میناکاری آماده است.
کشکول سفالی
برای ساخت کشکول سفالی نیست زحمات زیادی کشیده می شود.
برای اینکه ابتدا گل را با ورز دادن زیاد آماده می کنند.
سپس با استفاده از چرخ یا دست به آن شکل کشکول را می دهند.
وقتی به خوبی شکل گرفت تزیینات آن را انجام میدهند.
تزیینات به وسیله برجسته کاری یا قلم مو یا مهر و باسمه کاری انجام می شود.
سپس کشکول سفالی را در کوره حرارت میدهند تا بپزد.
در زمان پخت نوع شعله سوخت دمای پخت و کیفیت آن اهمیت دارد. که در حین کار باید تمامی موارد را رعایت کرد.
کشکول قلمزنی چیست؟
در کشکول قلمزنی ظرف مورد نظر را ابتدا به دو صورت یک تکه یا چند تکه دوان کری می کنند.
سپس عملیات ریخته گری و بعد عملیات خمکاری را روی آن انجام می دهند.
سپس با ابزار قلمزنی مانند گیره، سوهان، انبر، قیچی، سریک، نابه، چکش، تسکه پرگار و انواع قلم برای ایجاد نقوش استفاده می کنند.
استفاده از قیر های قلمزنی برای کاهش سر و صدا و همچنین برای جلوگیری از شکستگی فلز در برابر ضربه چکش می باشد.
کشکول خاتم کاری چیست
خاتم کاری کشکول یکی از هنر های پر طرفداری است که می توان با ترکیب فلز مس و خاتم یا چوب و خاتم از آنها ترکیب فوق العاده ای را ایجاد کرد.
برای کشکول ترکیب خاتم و فلز بسیار جذاب است.
در این ترکیب استادکار طرح فلز را کشیده و خاتمه آن را آماده کرده و روی آن می چسباند.
و برعکس خاتم کاری روی چوب که تمام چوب پوشانده می‌شود روی ظرف مسی تنها قسمتی از فلز پوشانده می‌شود.
استادکار انواع چوب و استخوان ها از جمله استخوان شتر و اسب را به وسیله ابزار مانند چکش، سوهان، قلمو، پیچ گوشتی، با دقت و ظرافت این کار را انجام می‌دهد.
کشکول برنجی
این نمونه کشکول به دو صورت ظروف های کاملاً خالص از برنج و یا فقط لایه برنج تولید می شوند.
یکی از ویژگی‌های کشکول برنجی این است که در زمان داغ شدن پلاستیک به آنها نمی‌چسبد.
برای تشخیص کشکول برنجی اصل می توانید این آزمایش را انجام دهید.
کشکول ها را از فلز برنج که یک فلز زرد و براق است تهیه میکنند.
در کوره حرارت میدهند توسط استاد کار پردازش می‌شود و مورد حکاکی قرار گرفته و سپس به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.
صنایع دستی نور مهر ایران بزرگترین مرکز فروش انواع کشکول تزیینی و با کاربردهای متفاوت می باشد.
این کشکول ها با کیفیت بالا و قیمت مناسب به خریداران عرضه می‌شود.
امکان ارسال بار به سایر نقاط کشور فراهم می باشد.
درباره صنایع دستی نورمهرصنایع دستی نورمهر مجموعه ای است که دارای ۷۰ سال سابقه درخشان در تولید محصولات صنایع دستی میباشد. از ابتدای دهه ی ۴۰ با تغییر رویه خود شروع به تولید محصولات صنایع دستی مس و برنج کرد. و با توجه به تقاضای مشتریان و هنر هنرمندان اصفهان از ابتدای دهه ی ۶۰ به فعالیت در حوزه تولید قاب و خاتم نمود. از سال ۱۳۹۰ تولید انبوه محصولات فیروزه کوبی در کنار محصولات خاتم کاری و تابلو قلمزنی و الماس تراش و تشعیر خود را به خود کفایی در عرصه هنر محصولات صنایع دستی اصفهان رساند . صنایع دستی نورمهر از ابتدای فعالیت خود تا کنون در میدان نقش جهان اصفهان مشغول به فعالیت می باشد .
|