طلاکوبی روی فلز، فیروزه کوبی روی مس، هنر حکاکی الماس تراش، هنر تابلوی قلمزنی، خاتم کاری، مینا کاری، معرق کاری و بسیاری دیگر از این هنرها ساخته و پرداخته هنر دست بشر در سالیان متمادی زیادی می باشد که مهمان خانه های همه ایرانیان و کشورهای دیگر بوده است.
هنر صنایع دستی ایران در شاخه های مختلف همیشه با استقبال خوب ایرانیان و اکثر افراد دنیا روبه‌رو بوده است و هیچگاه کسی نتوانسته از صنایع دستی هرچند کوچک چشم پوشی کند.
یکی از این صنایع دستی بسیار زیبا و ارزشمند از نظر مادی و معنوی هنر زیبای طلاکوبی روی فلز می باشند که همیشه سیل عظیمی از علاقمندان به خود را داشته است.
قدمت هنر طلاکوبی روی فلز در ایران
هنر طلاکوبی یکی از هنرهای اصیل و قدیمی می باشد که پیشینه آن به شهر خراسان در ایران و بنا به روایاتی سمرقند در کشور افغانستان می‌رسد. این پیشینه قدمتی ۷۰۰ ساله و به دوران صفویه می‌رسد.
انواع سبک طلاکوبی روی فلز
سبک افغانی
سبک ایرانی
دوسبک از هنر طلاکوبی روی فلز که هنری نفیس از هنر دست هنرمندان ایرانی و افغانستانی میباشد و تفاوت آنها در تذهیب و مینیاتور به کار رفته در طلاکوبی می باشد.
کاربرد طلاکوبی روی فلزات
هنر طلاکوبی و معمولاً روی مصنوعات فولادی بسیار جوابگو می باشد. معمولاً بیشترین کاربرد را در مجسمه ها، قاب ها، جعبه‌ها، شمعدانیها، مجسمه های پرندگان و حیوانات می توانیم این هنر را مشاهده کنیم. همچنین تیغه های علم در مراسم عزاداری معمولاً از هنر دسته طلاکوبی می باشد. اگر دقت کرده باشید در تیغه ها نام مبارک به صورت حروف طلایی حک می شود.
در واقع امروزه بیشتر از طلاکوبی روی فلزات استفاده میشود.
در صورتی که در گذشته کاربرد ها کاملا متفاوت تر بوده است
کاربرد هنر طلاکوبی روی فولاد در گذشته
پیشینیان ما برای استفاده از هنر طلاکوبی و لذت بردن از این هنر نفیس معمولاً از آن بر روی تزیین ابزار های جنگی زره ها ،سر نیزه ها و ابزارهایی که در مراسم مذهبی استفاده می شود استفاده می‌کردند. در گذشته ضمن این که جنبه تزیینی برای این قطعات به کار گرفته می شد جنبه کاربردی هم داشته است.
هنر طلاکوبی روی چه فلزاتی بیشتر مرسوم بوده است؟
در گذشته بیشتر طلا کوبان وهنرمندان در زمینه هنر طلاکوبی را روی اکثر فلزات انجام می‌دادند. فلزاتی که خاصیت چکش خواری خوبی دارند و مقاومت نسبی خوبی برخوردار می باشند. از جمله فلزات می‌توان به فلز مس طلاکوبی، روی فلز برنج طلاکوبی، روی فلز مفرغ و طلاکوبی روی فولاد اشاره کرد. در حال حاضر هنرمندان بیشتر آثار هنری طلاکوبی خود را روی فولاد خلق می کنند که باز هم در این مورد با استقبال خوبی از طرف مردم رو به رو بوده است.
طلاکوبی روی فلز مس
فلز مس از آنجایی که یکی از از فلز های چکش خوار و انعطاف پذیر در برابر ضربه می باشند می توان از آن برای استفاده از هنر طلاکوبی روی آن استفاده کرد. البته استفاده از ظروف مسی در در گذشته برای طلاکوبی جایگاه بیشتری داشته است.
طلاکوبی روی فلز روی
فلز روی از جمله فلزهای پرمصرف میباشد که در هنر صنایع دستی طلاکوبی همیشه گزینه خوبی برای استفاده می بوده است. از آنجایی که فلز روی دارای ویژگی ها و خصوصیات مهم در زمینه عدم خوردگی فلز، قابلیت شکل پذیری بالا، نقطه ذوب پایین و از نظر استحکام خوبی برخوردار می باشد.
طلاکوبی روی فلز برنج
فلز برنج همانند سایر فلزهای دیگر به خاطر ویژگی ها و خواص و متریالی که دارد گزینه مناسبی محسوب می شود. مخصوصا قابلیت چکش خواری این فلز نسبت به فلز مس و روی میتواند این فلز را بسیار محبوب تر کند.
همچنین مقاومت خوبی در برابر خوردگی از خود نشان می دهد.
این به خاطر وجود قلع در این آلیاژ میباشد.
بنابراین گزینه مناسبی برای هنر طلا کوبی روی آن می باشد.
طلاکوبی روی فلز مفرغ
فلز مفرغ یکی از آلیاژ های قدیمی در صنعت سکه سازی، مجسمه سازی، ظروف و غیره می باشد. در مفرغ ها به میزان خیلی کمی از آلیاژهای مس استفاده شده است که موجب استحکام و مقاومت این آلیاژ برای صنایع دستی می باشد.
و این آلیاژها مانند مس روی و بقیه آلیاژها مناسب برای صنعت طلاکوبی مناسب نموده است. البته مفرغ ها معمولا به سه دسته تقسیم می‌شوند.
که هر سه دسته خواص چکش پذیری متفاوتی دارند.
مفرغ بتا در حالت گرم بسیار حالت چکش خواری بالایی دارد.
و از این مفرغ می‌توان در صنعت طلاکوبی استفاده کرد.
مفرغ گاما خاصیت چکش خواری نداشته و نرم و شکننده می باشد.
مفرغ آلفا در حالت سرد نیز خاصیت چکش پذیری خوبی از خود نشان می‌دهد که میتواند برای طلاکوبی روی آن گزینه مناسبی باشد..
هنر طلاکوبی روی فولاد
از آنجاییکه فولاد از جمله فلز های مستحکم با قابلیت چکش خاری بالا ،ضد خوردگی وضمن مقاومت و سختی بالایی برخوردار است. معمولاً نسبت به گزینه های دیگر برای هنر طلاکوبی گزینه متداول تر و مناسب تری شناخته شده است. ضمن اینکه امروزه هنر طلاکوبی روی فولاد بازار خوبی را از آن خود کرده است.
اساتید بنام و معروف در زمینه هنر طلاکوبی
از جمله افراد معروفی که هنر طلاکوبی را رونق داده و به همه ایران و جهان معرفی کرده است می توان به استاد عبدالقیوم بیانی (استاد شرافت) از جمله اساتید افغانستانی معروف که در اصفهان شهره خاصی را دارد اشاره داشت.
از جمله اساتید و هنرمند ایرانی در زمینه هنر طلاکوبی که تلاش زیادی در رشد و توسعه این هنر نفیس داشتند می‌توان به اساتید گرامی جناب استاد موقیس، استاد حسن علی و استاد حسین امیدی اشاره کرد.
هنر طلاکوبی روی فلز از جمله هنرهای صنایع دستی ایرانی می باشد که در کنار سایر هنرهای و صنایع دستی همیشه چشم نوازی می‌کنند و تواند هنر دست ایرانی را به کل جهان به رخ بکشد. ترکیب هنر طلاکوبی در بخش های مختلف مانند: هنر خاتم کاری، فیروزه کوبی همیشه ضمن تنوع بالا در هنر ایرانی اصالت را مورد توجه قرار داده است.
درباره صنایع دستی نورمهرصنایع دستی نورمهر مجموعه ای است که دارای ۷۰ سال سابقه درخشان در تولید محصولات صنایع دستی میباشد. از ابتدای دهه ی ۴۰ با تغییر رویه خود شروع به تولید محصولات صنایع دستی مس و برنج کرد. و با توجه به تقاضای مشتریان و هنر هنرمندان اصفهان از ابتدای دهه ی ۶۰ به فعالیت در حوزه تولید قاب و خاتم نمود. از سال ۱۳۹۰ تولید انبوه محصولات فیروزه کوبی در کنار محصولات خاتم کاری و تابلو قلمزنی و الماس تراش و تشعیر خود را به خود کفایی در عرصه هنر محصولات صنایع دستی اصفهان رساند . صنایع دستی نورمهر از ابتدای فعالیت خود تا کنون در میدان نقش جهان اصفهان مشغول به فعالیت می باشد .
|