انواع تنگ یا پارچ، ظروفی هستند که محتویات را در برابر آلودگی با مایعات جامدات بخارات خارجی و رقیق شدن یا تبخیر تحت شرایط عادی یا متعارف جابجایی حمل نگهداری و توزیع و محافظت می کنند.
این ظرف از ادوار گذشته بسیار کاربردی بوده است. و در سالیان گذشته بیشتر در نمونه های سرامیکی شیشه ای و پلاستیکی ساخته می شده است.
در گذشته های دور نیز استفاده از انواع تنگ برای کاربردهای تزیینی و مصرفی بسیار وجود داشته است.
از جمله پرکاربردترین تنگها می‌توان به انواع تنگ های سفالی اشاره کرد که قدمت بالایی دارند.
رفته‌رفته استفاده از تنگ ها، همچنان از جنبه کاربردی به جنبه دکوراسیونی افزایش پیدا کرده و تا امروزه سبک های متفاوت شاخص و بی‌نظیری از سایر هنرها را می‌بینیم که در آنها استفاده از تنک‌ها را ترکیب کردند. از جمله این هنرها می توان به هنر نقره سازی، هنر مس و خاتم، هنر خاتم کاری، هنر فیروزه کوبی، هنر میناکاری و غیره اشاره کرد.
در ادامه به معرفی انواع تنگ با مدل های متنوع مخصوصا تنگ فیروزه کوبی که جایگاه ویژه ای هم در صنایع دستی ایران و از جمله صنایع دستی اصفهان دارد خواهیم پرداخت.
انواع تنگ
تنگ چوبی
سنگی
از جنس عاج
فیروزه کوبی شده
سفالی
مسی
نقره
سرامیکی
خاتم
بلوری
پلاستیکی
میناکاری
چینی
فولادی
پیرکس
طلا
برنز، برنجی، آلومینیومی و….
این متریال ها تنوع بالای ساخت تنگ ها را نشان می‌دهد اما اینکه همه قابل استفاده و کاربردی باشند خیر چرا که برخی ضمن اینکه پرکاربرد هستند برعکس برخی نیز تنها جنبه تزیینی دارند.
تنگ های پرکاربرد
سفالی، تنگ فیروزه کوبی، مسی، نقره، سرامیکی، پلاستیکی، چینی، فولادی و تنگ طلا
تنگ برنجی و برنزی در این بین پرکاربردترین و تنگ های فولادی، پیرکس و آلومینیومی کم مصرف ترین ها و کار کم کاربرد ترین انواع تنگ محسوب می شوند.
مشخصات انواع تنگ
تنگ فیروزه کوبی
تنگ فیروزه کوبی یکی از صنایع دستی خاصی است که با استفاده از سنگ های فیروزه روی فلز مس پوشانده شده است. برای اینکه جز جنبه تزیینی این متریال جنبه کاربردی آن حفظ شود از پوشش پلی استری در آن استفاده می‌کنند.
البته این تنگها را باید از فضایی که احتمال چرب شدن و روغنی شدن دارند و یا احتمال آسیب های شیمیایی وجود دارد فاصله داشته باشند. چراکه فیروزه به مواد شیمیایی و روغنی سریع واکنش نشان می دهد.
همچنین از ضربه زدن به تنگی فیروزه‌کوبی باید خودداری شود تا ضمن جلوگیری از تغییر فرمت آن از ریزش سنگ ها نیز جلوگیری شود تنگ فیروزه‌کوبی از جمله انواع تنگ می باشد که جنبه تزیینی بالایی دارد.
برای مشاهده و تهیه انواع تنگ فیروزه کوبی میتوانید به صفحه تنگ فیروزه کوبی مراجعه کنید.
انواع تنگ میناکاری
تنگ های مینا کاری را در دو سبک ختایی و اسلیمی می‌توانیم انتخاب کنیم.
تنگ هایی بسیار زیبا و شاخص در میناکاری که در طرح میناکاری می‌توان آنها را به راحتی شست و شو داد. اما در برابر سیم و یا برنز و همچنین مواد شیمیایی قدیمی مقاومت چندانی ندارد و ضعیف است.
از این متریال برای جنبه دکوراسیون استفاده می‌کنیم. پایه جنس ظروف میناکاری اغلب از مس می باشد که با سه لایه لعاب سرامیکی روی آن را پوشانده است.
استاد کار با طراحی حرفه ای با سبک های خاص آن را تزئین کرده، سپس در کوره در دمای مناسب پخته، جلا داده و سپس آماده ی فروش می نمایند.
تنگ مسی
یکی از انواع تنگ که می‌تواند برای اکثر سلیقه‌ها جذاب باشد استفاده از تنگ های مسی میباشد این متریال نسبت به اکثر تنگ های دیگر جنبه کاربردی بیشتری دارد برای ساخت ابتدا تنگهای مسی را به روش چکش‌کاری فرم داده دندانه دار می‌کنند.
سپس دندانه ها را باز کرده بعد چفت می کنند.
بعد از این مرحله قطعه را گرم کرده و مجددا چکش کاری می‌کنند بعد با اسید شسته حرارت مجدد داده قلع اندود می کنند در مرحله آخر آن را داخل آب سرد قرار می دهند که ظاهری درخشان و براق پیدا می‌کنند.
انواع تنگ های سفالی
انواع تنگ سفالی کوچک، بزرگ و متوسط را به وفور از این متریال دیده اید و استفاده کرده‌اید.
مخصوصاً زمانی که آب را در کوزه ها می ریزند و در موقع خوردن آب خنک و گوارا را نوش جان می کنید، استفاده و لذت کاربردی متریال را درک خواهید کرد.
انواع تنگ سفالی را از گل های ورز داده شده می سازند. استادکار گل ها را در ابتدا خوب ورز می دهد.
سپس شکل می دهد، تزیین می کند و در مرحله آخر آنها را حرارت می دهند.
برخی تنگ ها را از روش باسمه کاری به وسیله مهر تزئین می کنند و بدنه را به وسیله پاشیدن لعاب نقاشی کردن و یا غوطه ور کردن و لعاب می‌پوشانند که باعث تزیین دوچندان آنها می شود.
تنگ نقره
نوع نقره بهتر است ضمن جنبه تزیینی جنبه کاربردی داشته باشد زیرا نقره خواص بالایی دارد.
برای ساخت مرحله به مرحله نقره ابتدا طراحی بعد قالب گیری، برش و تراشکاری، سپس آبکاری را روی تنگ انجام می دهند و مورد استفاده قرار می‌دهند.
طلا
اکثرا استفاده از این تنگ ها جنبه تزیینی در دکوراسیون ها دارد. البته از مقاومت خوب آنها در مقابل ضربه و فشار نیز نمی‌توان غافل شد.
چینی
تنگ چینی از جمله انواع تنگ پرکاربرد محسوب می شود.
برای ساخت آن فلد ساز و کوارتز را تبدیل به دوغ آب کرده آماده می کنند. سپس لعاب زنی کرده آن را می پزند. سپس در مرحله ریخته گری قرار می‌گیرند و بعد دکور زنی و بعد مراحل تکمیلی صورت می گیرد.
فولادی
همانگونه که از اسمش پیداست از ورق فولادی تهیه می‌شود زیاد کاربرد چندانی ندارد و غالباً جنبه تزییناتی خوبی هم ندارد.
پیرکس
سبکی جدید از انواع تنگ است و می توان گفت جز صنایع دستی محسوب نمی شود.
بلوری
تنگ بلوری مانند نوع چینی بسیار پر کاربرد و پر مصرف می باشد. بلور و کریستال نیز تنوع بالایی از طرح‌ها و مدل‌ها را به همراه دارد.
تولید این تنگ ها به سه روش سنتی، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک انجام می شود.
انواع تنگ برنجی
این تنگ ها نیز تنوع بالا و زیبایی دارند. ضمن اینکه تنگ های برنجی طیف متفاوتی از رنگ ها را دارا هستند و چگالی آلیاژ برنج معادل 8/4 بر سانتی متر مربع اندازه گیری می‌شود.
تنگ برنز
تنگ برنز یکی از تنگ های تزیینی است که از آلیاژ های مس و قلع در آن ترکیب شده است.
این تنگ از مقاومت خوبی در برابر ضربه و فشار برخوردار شده است و ضمن داشتن جنبه تزیینی جنبه کاربردی فراوانی دارد.
درباره صنایع دستی نورمهرصنایع دستی نورمهر مجموعه ای است که دارای ۷۰ سال سابقه درخشان در تولید محصولات صنایع دستی میباشد. از ابتدای دهه ی ۴۰ با تغییر رویه خود شروع به تولید محصولات صنایع دستی مس و برنج کرد. و با توجه به تقاضای مشتریان و هنر هنرمندان اصفهان از ابتدای دهه ی ۶۰ به فعالیت در حوزه تولید قاب و خاتم نمود. از سال ۱۳۹۰ تولید انبوه محصولات فیروزه کوبی در کنار محصولات خاتم کاری و تابلو قلمزنی و الماس تراش و تشعیر خود را به خود کفایی در عرصه هنر محصولات صنایع دستی اصفهان رساند . صنایع دستی نورمهر از ابتدای فعالیت خود تا کنون در میدان نقش جهان اصفهان مشغول به فعالیت می باشد .
|