هنر زری بافی
هنر زری بافی (art of zari weaving) یا زربفت هنری دیرینه و فاخر با پیشینه قوی دو هزار ساله که قدمت آن را میتوان از دوران هخامنشی و اوج گیری آن در دوره ساسانیان و سلجوقیان مشاهده کرد.
زری بافی پارچه هایی با شهرت جهانی که رومیان استقبال ویژه ای از این پارچه های زربفت میکردند.
سبک هنر زری بافی مانند سایر هنرهای دستی و صنایع دستی ایرانی بسیار پرطرفدار بوده است.
تاریخچه هنر زری بافی
همانطور که اشاره شد قدمت تقریبی هنر زری بافی را تقریبا می تواند به حدود ۲۰۰۰ سال پیش تخمین زده شود.
در این هنر ارزشمند پارچه‌هایی را از ترکیب طلا و پود های ابریشمی می بافند که بسیار قیمتی و ارزشمند است.
معمولاً در قسمت تاران ها از ابریشم خالص استفاده می کنند. و سایر قسمت های آن را از طلا تهیه میکنند.
برای بافت این پارچه ها زمان زیادی صرف می شود. به همین دلیل از نظر زمانی نیز بسیار به آنها اهمیت داده می شود.
هنر زری بافی در دوران سلجوقی به اوج شدت و رواج خود رسید و بسیار مورد توجه بود. البته با به روی کار آمدن اسلام به ایران و اعلام فتواهایی که برای پوشیدن لباس طلا حرام اعلام شد از رونق آن مجدد کاسته شد.
تا اینکه مجدداً این هنر در دوران صفوی به رشد رسید. و توانست آن شکوه و جلال همیشگی خود را به دست آورد.
شاه عباس صفوی را میتوان از جمله حاکمان بنام این عرصه دانستف که کارگاه ها و تجهیزات بافت این پارچه ها را برای رونق بیشتر آنها فراهم کرد.
انواع هنر زری بافی
دارایی
اطلسی
لپه باف
پشت کلاف
تلفیقی اطلسی و دارایی
سبک سنتی زری بافی
در سبک سنتی تار و پود در پارچه های زری بافی را از جنس ابریشم خالص درنظر می گیرند که در این سبک پارچه ساختار لطیف و شفافی را پیدا می‌کرد.
هنر زربافی دارایی
هنر زربفت دارایی شامل نقوش ترکی گل چهار گل و چهار خانه می باشد و معمولاً دارای ابعاد استاندارد است. شامل طول ۳۰ متر و عرض ۹۰ سانتی متر است.
اغلب توانایی خرید این پارچه‌ها را تنها افراد متمول داشتند.
هنر زربفت دارایی به سه روش:
تار
پود
تلفیقی تار و پود انجام می‌شود.
این هنر مختص هنرمندان خوش ذوق ایرانی می باشد که می توانند با مهارت ستودنی اقدام به بافت تار و پود های این پارچه منحصر به فرد نمایند.
هنر زربفت اطلسی چیست
هنر زری بافی اطلسی سبکی ظریف و لطیف از این هنر می باشد.
این سبک از بافت پارچه تار و پود ها از ابریشم و گلابتون تهیه می‌شوند.
قالب ترکیب این سبک از الیاف ابریشم بیشتر استفاده می‌شود.
در گلابتون دوزی از این سبک از هنر مستقیماً روی زمینه اصلی اجرا می‌شود که معمولاً برای اتصال و نصب، روبان، قیطان، منجوق و پولک و غیره روی زمینه های اصلی به کار می رود.
در گلهای اسلیمی و ختایی بته روحی، بته جقه ای و انواع گلها از گلابتون میتوان استفاده کرد.
هنر زربفت پشت کلاف
هنر زربفت پشت کلاف سبکی از بافت پارچه می باشد که استفاده از گلابتون در آن کمتر دیده می‌شود.
معمولاً سطح کار بسیار نازک بوده و تراکم چندانی ندارد.
بافت در مدل زری پشت کلاف تقریباً شبیه سبک گلدوزی میباشد، که تنها نقوش بافته می شوند.
دراین سبک پودهای بافته شده در پشت کار جمع می شوند.
هنر زری لپه باف
در سبک لپه بافت استفاده از گلابتون به میزان کمی احساس می شود.
نقوش برجسته حجم بیشتری را نشان می دهند.
سطح کار ساده و بدون نقش و نگار می باشد.
ابزار بافت زری بافی
قبل از بافت این پارچه ها باید شناسایی و آشنایی کاملی با پارچه های ابریشمی گلابتون و انواع پارچه های زربافت داشت.
هنر زری باف غالبا هنری سخت و زیبا و روح نواز است که انجام آن نیازمند روحیه لطیف و در عین حال صبور می باشد.
همچنین داشتن مهارت بالا در این زمینه مصداق کامل آشنایی با بافت انواع پارچه زری بافی می باشد. چرا که این هنر جزء کهن ترین رشته های صنایع دستی ایران می باشد.
استفاده از این هنر در کنار سایر صنایع دستی از جمله خاتم کاری و… می تواند بسیار جذاب باشد.
برای همین منظور آشنایی کافی با ابزار بافت زری بافی خود نیز نشان دهنده مهارت های زیبا شناختی این هنر می باشد.
از جمله ابزار بافت زری بافی به موارد زیر می توان اشاره داشت.
دستگاه های زری بافی
سنتی زری بافی
ژاکارد
دستگاه ژاکارد دستگاه هایی هستند که غالباً توانایی کنترل نخهای تار را در بالاترین سطح ممکن دارند.
کیفیت بالای این دستگاه ها به دلیل تفکیک و کنترل های مجزا و یا دسته جمعی نخهای تار در عرض بافت پارچه می باشد.
این ماشین ها قابلیت بافت طرح ها با سبک های پیچیده را دارند.
در سبک های مدرن این دستگاه می توان طراحی داده را وارد کرده تا با سیستم مدرن الکترونیکی اقدام به بافت نمایند.
هنرمندان زری بافی از این ماشینها در سه مدل مکانیکی، نیمه الکتریکی و الکترونیکی استفاده میکنند که دارای دو نوع سیستم ونساتری و وردل می باشد.
دستگاه سنتی
دستگاه های بسیار ساده متشکل از آلات چوبی بوده که برای هر دستگاه معمولاً یک نفر به عنوان گوشواره کش و یک نفر بافنده نیاز داشته است.
با پیشرفت صنایع این دستگاه‌ها نیز مدرن تر و به روز تر شدند و سرعت بافت را افزایش دادند.
کاربرد پارچه های زری بافی
برای بافتن پرده‌ها، پوشاک، جلد قرآن، رو میزی، رومبلی، تن‌پوش های پادشاهان و درباریان و همینطور به عنوان پارچه هایی به عنوان هدایای ارزشمند استفاده می شود.
ابعاد پارچه زری
ابعاد این پارچه ها چیزی حدود ۱۰ سانتی متر تا یک متر و چهل سانتی متر می باشد.
برای خرید پارچه های باهنر زربافی از کجا باید اقدام کنیم؟
برای تهیه این پارچه ها همواره به دلیل حساسیت در نوع پارچه و همچنین هزینه‌هایی که برای آن در نظر گرفته می شود، بهتر است مراکز معتبر فروش را انتخاب کنید.
مراکز فروش مطمئن با ارائه محصولات و پارچه های زربافت با کیفیت می توانند نقش موثری در گسترش صنایع دستی داشته باشند.
مراجعه به فروشگاه های معتبر در این زمینه می تواند به شما این اطمینان خاطر را بدهد که پارچه هایی با کیفیت بالا را تهیه کرده اید.
قیمت فروش پارچه های زربفت
قیمت این پارچه ها را بر حسب انواع مختلف و کیفیت مواد اولیه طرز تهیه پارچه از جمله روش های اتوماتیک یا سنتی می تواند قیمت های کاملاً متقارن و متمایز از یکدیگر داشته باشد.
قیمتهای این پارچه ها ضمن اینکه از نظر کیفیت متفاوت است. همچنین قیمتها از نظر متراژ و ابعاد می‌تواند متفاوت باشد.
درباره صنایع دستی نورمهرصنایع دستی نورمهر مجموعه ای است که دارای ۷۰ سال سابقه درخشان در تولید محصولات صنایع دستی میباشد. از ابتدای دهه ی ۴۰ با تغییر رویه خود شروع به تولید محصولات صنایع دستی مس و برنج کرد. و با توجه به تقاضای مشتریان و هنر هنرمندان اصفهان از ابتدای دهه ی ۶۰ به فعالیت در حوزه تولید قاب و خاتم نمود. از سال ۱۳۹۰ تولید انبوه محصولات فیروزه کوبی در کنار محصولات خاتم کاری و تابلو قلمزنی و الماس تراش و تشعیر خود را به خود کفایی در عرصه هنر محصولات صنایع دستی اصفهان رساند . صنایع دستی نورمهر از ابتدای فعالیت خود تا کنون در میدان نقش جهان اصفهان مشغول به فعالیت می باشد .
|